Is er verband tussen je opleiding en je succes als ondernemer? Een simpele vraag, maar niet eenvoudig te antwoorden, zo blijkt.

Voorbeelden van succesvolle ondernemers zonder academische titel zijn er genoeg. Hans Breukhoven heeft niet meer dan een diploma van de mulo – de voorloper van de mavo. Hennie van der Most komt niet verder dan drie jaar lts.

Maar die paar voorbeelden bewijzen nog niets. Tv-presentator Rob Kamphues is er echter van overtuigd. ” Als het gaat om rijk worden, zie je dat doorsnee mavo-klanten het vaak het verste schoppen”, zei hij vorige week in een interview in regionale kranten.

Risico’s

Kamphues komt op zijn hypothese na vijf jaar ‘De Reünie’ te hebben gemaakt: het programma dat de levens van middelbare scholieren in kaart brengt. In die tijd zag hij honderden carrières voorbij komen.

Zijn hypothese voor het succes van de mavo-leerlingen: het zijn jongens (want vrouwen zijn zeldzaam) die de taal van de straat kennen omdat ze in doodgewone wijken zijn opgegroeid. En omdat ze niet veel te verliezen hebben, durven ze makkelijker risico’s te nemen.

Vwo'ers daarentegen komen vaak uit betere wijken en kunnen na een hbo- of universitaire opleiding kiezen uit goed betaalde banen. Zij hebben met andere woorden wat te verliezen en houden liever vast aan de vertrouwde route als werknemer. Kamphues: “Geslaagde topondernemers kom je in die categorie weinig tegen.”

Ondervertegenwoordigd

Klopt die aanname? Moeilijk te zeggen. Het Economisch Instituut voor het Midden-en Kleinbedrijf (EIM) weet alles over ondernemerschap in Nederland. Maar op deze vraag moet het een duidelijk antwoord schuldig blijven.

We weten dankzij het CBS wél dat lager opgeleiden relatief ondervertegenwoordigd zijn onder ondernemers: van alle werknemers heeft bijna 19 procent een vmbo/mavo-opleiding; onder ondernemers is dat ruim 15 procent.

Zeer hoog opgeleiden zijn daarentegen juist oververtegenwoordigd: ruim 17 procent van de ondernemers heeft een universitaire opleiding, tegen een op de negen werknemers.

Opvallend zijn de cijfers voor hbo-ers: nu nog vormen zij 21 procent van de werknemers én 21 procent van de ondernemers. Maar onder starters maken ze al 31 procent van het totaal uit, blijkt uit EIM-onderzoek. Met andere woorden: hbo-ers kiezen nu massaal voor het ondernemerschap.

Slotconclusie: ondernemers zijn vaker relatief hoog opgeleid dan werknemers.

Slaagkans

Da’s mooi om te weten. Maar het zegt nog steeds niets over het verband tussen opleiding en slaagkans: overleven lager opgeleiden hoewel ze dus minder vaak een bedrijf starten, vaker als ondernemer? En zo ja, hoe succesvol zijn ze dan?

Verdient die ongeschoolde eigenaar van zeg een asbestverwijderingsbedrijf niet veel meer dan die sappelende P&O-adviseur? Is het percentage laagopgeleiden onder miljonairs hoger dan gemiddeld?

De vraag blijft over de relatie tussen groot ondernemerssucces en je opleiding blijft dus overeind staan. Maar misschien is het antwoord wel vergelijkbaar met de trend die al lang onder werknemers bestaat: het verband tussen je opleiding en een succesvolle loopbaan wordt steeds kleiner.

Ja, een goede opleiding kan je een vliegende start geven, maar karaktereigenschappen, je eigen prestaties en een forse dosis geluk – was je op het goede moment op de goede plaats – zijn minstens zo belangrijk als dat ooit behaalde diploma.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl